Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

to the formation of man in the womb

  • 1 gnata

    nascor, nātus, nasci (ante-class., and in poets of the class. period also gnatus, v. under P. a. B.; part. fut. nasciturus, Pall. Jun. 7, § 8; Vulg. Judic. 13, 8), 3, v. dep. [from gnascor, gnatus, root gen, whence gigno; cf. Gr. gennaô], to be born, to be begotten (of or by male or female).
    I.
    Lit.; constr. with ex or de and abl., or with abl. alone; rarely with ab and abl.
    1.
    With ex and abl. (esp. with name or other appellation of the mother):

    cum ex utrāque (uxore) filius natus esset,

    Cic. de Or. 1, 40, 183:

    cujus ex filiā natus est Sestius,

    id. Fam. 13, 8, 1:

    Servius Tullius ex serva Tarquiniensi natus,

    id. Rep. 2, 21, 37:

    ex hac feminā debuit nasci, qui, etc.,

    Sen. ad Helv. 16, 6:

    natam sibi ex Poppaeā filiam,

    Tac. A. 15, 23 init.:

    ex Thetide natus,

    Quint. 3, 7, 11:

    ex Urbiniā natus,

    id. 7, 2, 5:

    Alexandri filius natus ex Barsine,

    Just. 13, 2, 7; cf.:

    negantis (Domitii) quidquam ex se et Agrippinā nisi detestabile nasci potuisse,

    Suet. Ner. 6:

    quod ex nobis natos liberos appellamus, idcirco Cerere nati nominati sunt Liber et Libera,

    Cic. N. D. 2, 24, 62; cf.:

    convinces facile ex te esse natum, nam tui similis est probe,

    Ter. Heaut. 5, 4, 7:

    ex militibus Romanis et Hispanis mulieribus natos se memorantes,

    Liv. 43, 3, 2;

    very rarely with a designation of the father, and only with pronouns: ex hoc Domitius nascitur,

    Suet. Ner. 4 init.:

    Neoptolemus ex quo nata est Olympias,

    Just. 17, 3, 14:

    ex quo nasci nepotes deceat,

    Plin. Ep. 1, 14, 2:

    illum ex me natum,

    Val. Max. 5, 10 ext. 3; cf.:

    quod tibi filiolus vel filia nascitur ex me,

    Juv. 9, 83.—
    2.
    With de and abl.:

    de tigride natus,

    Ov. M. 9, 612; cf.:

    de stirpe dei nasci,

    id. ib. 11, 312:

    de pellice natus,

    id. ib. 4, 422:

    natus de muliere,

    Vulg. Job, 14, 1; 15, 14. —
    3.
    With abl. (so usually with proper names;

    and with general designations of parents, family, etc.): quos omnes Erebo et Nocte natos ferunt,

    Cic. N. D. 3, 17, 44:

    Hercules Jove natus,

    id. ib. 3, 16, 42:

    Nilo natus,

    id. ib. 3, 16, 42:

    nascetur Oedipus Lao,

    id. Fat. 13, 30:

    patre Marte,

    id. Rep. 2, 2, 4:

    Paulo,

    id. Off. 1, 33, 121:

    privignus Poppaeā natus,

    Suet. Ner. 55:

    Ascanius Creusā matre natus,

    Liv. 1, 3, 2: Junia, Vell. 2, 127, 4:

    amplissimā familiā nati adulescentes,

    Caes. B. G. 7, 37, 1:

    honestis parentibus,

    Quint. 1, 11, 85; Sen. Contr. 7, 21, 1:

    Mela quibus Gallio et Seneca parentibus natus,

    Tac. A. 16, 17:

    deus deo natus,

    Liv. 1, 16, 3:

    imperioso patre,

    id. 7, 4, 5; 9, 1, 12: Assaraco natus Capus, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 3, 35 (Ann. v. 31 Vahl.):

    patre certo nasci,

    Cic. Rosc. Am. 16, 46:

    Apolline natus,

    Ov. M. 15, 639: natus deā, son of a goddess, i. e. Achilles, id. M. 12, 86; so,

    natus deā,

    of Æneas, Verg. A. 1, 582:

    matre Musā natus,

    Cic. N. D. 3, 18, 45:

    nascetur pulcrā Trojanus origine Caesar,

    Verg. A. 1, 286.—
    4.
    With ab and abl.:

    generari et nasci a principibus,

    Tac. H. 1, 16:

    et qui nascentur ab illo,

    Verg. G. 1, 434.—
    5.
    In other constrr.:

    post homines natos,

    since men have lived, Cic. Phil. 11, 1, 1:

    post genus hominum natum,

    id. Balb. 10, 26:

    in miseriam nascimur,

    id. Tusc. 1, 5, 9:

    aves omnes in pedes nascuntur,

    with the feet foremost, Plin. 10, 53, 74, § 149:

    ad homines nascendos vim hujus numeri (septenarii) pertinere,

    to the formation of man in the womb, Gell. 3, 10, 7:

    homo nascitur ad laborem,

    i. e. it is his nature to suffer it, Vulg. Job, 5, 7.—
    B.
    Transf., to rise, take beginning, derive origin, spring forth, grow, be found: O fortunatam natam me consule Romam, Cic. ap. Quint. 11, 1, 24; and ap. Juv. 10, 122:

    humi nascentia fraga,

    Verg. E. 3, 92:

    cum nata fuerint folia,

    Vulg. Marc. 13, 28:

    nascitur ibi plumbum album in mediterraneis regionibus,

    is found, produced, Caes. B. G. 5, 12:

    onyx nascitur circa Thebas Aegyptias,

    Plin. 36, 8, 12, § 61:

    ex palude nascitur amnis,

    rises, id. 36, 26, 65, § 190:

    nascere, praeque diem veniens age, Lucifer, almum,

    rise, Verg. E. 8, 17:

    unde nigerrimus Auster Nascitur,

    id. G. 3, 278:

    nascens luna,

    Hor. C. 3, 23, 2; id. S. 2, 4, 30:

    nascentia templa,

    newly built, Mart. 6, 4, 3:

    Circaeis nata forent an Lucrinum ad saxum... ostrea,

    Juv. 4, 140.— To rise, be formed (of a hill):

    ab eo flumine collis nascebatur,

    Caes. B. G. 2, 18; cf.:

    nascitur altera moles,

    Sil. 3, 530. —
    II.
    Trop.
    A.
    To arise, spring forth, proceed from, be produced:

    scribes ad me, ut mihi nascatur epistulae argumentum,

    Cic. Fam. 16, 22, 2:

    nulla tam detestabilis pestis est, quae non homini ab homine nascatur,

    id. Off. 2, 5, 16:

    fateor ea me studiose secutum ex quibus vera gloria nasci posset,

    id. Fam. 15, 4, 13:

    facinus natum a cupiditate,

    id. Verr. 2, 2, 34, § 82; id. Font. 16, 37:

    visus ei dicitur draco... dicere quo illa loci nasceretur,

    id. Div. 2, 66, 135:

    strumae nascuntur maxime in cervice,

    Cels. 5, 28, 7; 7, 12, 1 fin.; 7, 6, 4 fin.:

    onychem in Arabiae tantum montibus nasci putavere,

    Plin. 36, 7, 12, § 59:

    frumenta nata sunt,

    Cic. Verr. 2, 3, 63, § 147:

    ex quo uno haec omnia nata et profecta esse concedit,

    id. Quint. 28, 85; id. Agr 2, 33, 90:

    profectio nata a timore defectionis,

    Caes. B. G. 7, 43:

    querelae verae nascuntur pectore ab imo,

    Cat. 64, 198:

    omnis obligatio vel ex contractu nascitur vel ex delicto,

    Gai. Inst. 3, 88 sq. —With ut:

    ex hoc nascitur ut,

    hence it follows that, Cic. Fin. 3, 19, 63; Sen. Ep. 74, 11.—
    B.
    Esp., of the spiritual renewal of a religious experience, to be regenerated, born again (eccl. Lat.):

    quod natum est ex spiritu, spiritus est,

    Vulg. Johan. 3, 6:

    nasci denuo,

    id. ib. 3, 7:

    natus ex Deo,

    id. 1 Johan. 3, 9, etc.—Hence, P. a.
    A.
    nascens, entis, arising, beginning, nascent, infant, immature:

    ante Periclem et Thucydidem, qui non nascentibus Athenis, sed jam adultis fuerunt, littera nulla est, etc.,

    Cic. Brut. 7, 27:

    eloquentiam pueris induunt adhuc nascentibus,

    Petr. 4:

    (vitulus) vexat nascenti robora cornu,

    Juv. 12, 9.—
    2.
    Subst.: nascentia, ĭum, n., organic bodies, esp. plants, Vitr. 5, 1, 3; 5, 8, 1.—
    B.
    nātus, a, um, P. a., born; hence,
    1.
    Subst.: nātus ( gnātus), i, m., a son; and nāta ( gnāta), ae, f. (dat. and abl. pl. natabus, where ambiguity is to be avoided, Plaut. ap. Prisc. p. 733 P.; Inscr. Orell. 7421; Phocas, p. 1707 P.; v. Neue, Formenl. 1, p. 29), a daughter; in plur.: nati (gnati), children, offspring:

    caritas, quae est inter natos et parentes,

    Cic. Lael. 8, 27:

    bellum prope inter parentes natosque,

    Liv. 1, 23, 1; cf. id. 5, 40, 3:

    cum pecore et gnatis,

    Hor. S. 2, 2, 115:

    et trepidae matres pressere ad pectora natos,

    Verg. A. 7, 518: mihi ausculta, nate, pueros jube cremarier, Enn. [p. 1188] ap. Non. 246, 11 (Trag. v. 329 Vahl.); Hor. S. 1, 3, 43:

    natam conlocare alicui,

    Plaut. Aul. Arg. 1, 15: o gnata, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 46 Vahl.):

    si quis gnatam pro mutā devovet agnā,

    Hor. S. 2, 3, 219; cf. id. ib. 2, 3, 199: Hectoris natum de muro jactarier, Enn. ap. Varr. L. L. 10, § 70 Müll. (Trag. v. 130 Vahl.); so, Nerei natae, id. ap. Prisc. p. 733 P. (Trag. v. 135 Vahl.):

    maxima natarum Priami,

    Verg. A. 1, 654; Ov. M. 13, 661.—Esp. in the phrase natus nemo, not a human being, nobody (Plautine for nemo mortalis):

    tamquam si natus nemo in aedibus habitet,

    Plaut. Most. 2, 1, 55 Lorenz ad loc.; id. ib. 2, 2, 20:

    nato nemini,

    id. Cas. 2, 4, 15; id. Ps. 1, 3, 63.—
    2.
    Adj.
    a.
    Natus alicui rei or ad aliquam rem, born, made, destined, designed, intended, produced by nature for any thing.
    (α).
    With dat. (class.):

    me credo huic esse natum rei, ferundis miseriis,

    Ter. Ad. 4, 2, 6:

    non sibi se soli natum meminerit, sed patriae, sed suis,

    Cic. Fin. 2, 14, 45:

    natus huic imperio,

    id. Cael. 24, 59:

    gurges atque helluo natus abdomini suo, non laudi atque gloriae,

    id. Pis. 17, 41:

    Judaei et Syri, nationes natae servituti,

    id. Prov. Cons. 5, 10. —
    (β).
    With ad (class.):

    vir ad omnia summa natus,

    Cic. Brut. 68, 239:

    natus ad haec tempora,

    id. Phil. 12, 4, 9:

    ad dicendum natus aptusque,

    id. de Or. 1, 22, 99:

    ad haudem et ad decus nati, suscepti, instituti sumus,

    id. Fin. 5, 22, 63:

    ad hoc unum natus,

    id. Or. 28, 99:

    ut ad cursum equus, ad arandum bos, ad indagandum canis, sic homo ad intellegendum et agendum natus est,

    id. Fin. 2, 13, 40:

    natus ad sacra Cithaeron,

    Ov. M. 2, 223:

    canor mulcendas natus ad aures,

    id. ib. 5, 561.—
    (γ).
    With inf. ( poet.):

    quid meruere boves, animal... natum tolerare labores,

    Ov. M. 15, 120: sentes tantummodo laedere natae, id. de Nuce, 113.—
    (δ).
    With in and acc. ( poet.):

    nati in usum laetitiae scyphi,

    Hor. C. 1, 27, 1; Ov. M. 14, 99; 15, 117.—
    (ε).
    With propter (rare):

    apros, animal propter convivia natum,

    Juv. 1, 141.—
    b.
    Formed or constituted by nature in any manner:

    alius ager bene natus, alius male,

    Varr. R. R. 1, 6, 1:

    sarmenta male nata,

    Col. 4, 24, 7:

    ita natus locus est,

    Liv. 9, 2:

    inculti versūs et male nati,

    Hor. Ep. 2, 1, 233.—
    (β).
    Pro re natā, or (ante- and post-class.) e re natā, under the present circumstances, according to the state of affairs, as matters are:

    ut in his pro re natā non incommode possint esse,

    Cic. Att. 7, 14, 3:

    Antonii colloquium cum heroibus nostris pro re natā non incommodum,

    id. ib. 14, 6, 1;

    7, 8, 2: e re natā melius fieri haud potuit, quam factum est,

    Ter. Ad. 3, 1, 8; App. M. 4, p. 143, 38.—
    c.
    With a specification of time, so old, of the age of, etc.:

    eques Romanus annos prope XC. natus,

    Cic. Verr. 2, 3, 25, § 62:

    annos natus unum et viginti,

    id. de Or. 3, 20, 74:

    cum annos ad quinquaginta natus esset,

    id. Clu. 40, 110:

    cum quinque et viginti natus annos dominatum occupavisset,

    id. Tusc. 5, 20, 57:

    Cato annos quinque et octoginta natus excessit e vitā,

    id. Brut. 20, 80; in inscr. ANNORVM NATVS, etc., Inscr. Mon. Scip. n. 7;

    Inscr. Marini Atti, p. 564.— Sometimes, in order to specify the age more exactly, major or minor, without or with quam, is added: annos nata est sedecim non major,

    Ter. Eun. 3, 3, 23:

    minor quinque et viginti annis natus,

    Nep. Han. 3, 2:

    minor triginta annis natus,

    Cic. Verr. 2, 2, 49, § 122:

    homo annos natus major quadraginta,

    over forty years old, Cic. Rosc. Am. 14, 49:

    Dionysius major annos sexaginta natus decessit,

    Nep. Reg. 2, 3:

    cum liberis majoribus quam quindecim annos natis,

    Liv. 45, 32, 3:

    minorem quam annos sex, majorem quam annos decem natam, negarunt capi fas esse,

    Gell. 1, 12, 1.—For major, minor, sometimes with plus, minus (ante-class.):

    plus triginta annis natus sim,

    Plaut. Men. 3, 1, 1:

    annos sexaginta natus es aut plus,

    Ter. Heaut. 1, 1, 11; cf.:

    non amplius novem annos natus,

    Nep. Han. 2, 3.— Act. collat. form: nasco, ĕre, to be born, etc.:

    ubi germen nascere coeperit,

    Cato, R. R. 151 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > gnata

  • 2 nascor

    nascor, nātus, nasci (ante-class., and in poets of the class. period also gnatus, v. under P. a. B.; part. fut. nasciturus, Pall. Jun. 7, § 8; Vulg. Judic. 13, 8), 3, v. dep. [from gnascor, gnatus, root gen, whence gigno; cf. Gr. gennaô], to be born, to be begotten (of or by male or female).
    I.
    Lit.; constr. with ex or de and abl., or with abl. alone; rarely with ab and abl.
    1.
    With ex and abl. (esp. with name or other appellation of the mother):

    cum ex utrāque (uxore) filius natus esset,

    Cic. de Or. 1, 40, 183:

    cujus ex filiā natus est Sestius,

    id. Fam. 13, 8, 1:

    Servius Tullius ex serva Tarquiniensi natus,

    id. Rep. 2, 21, 37:

    ex hac feminā debuit nasci, qui, etc.,

    Sen. ad Helv. 16, 6:

    natam sibi ex Poppaeā filiam,

    Tac. A. 15, 23 init.:

    ex Thetide natus,

    Quint. 3, 7, 11:

    ex Urbiniā natus,

    id. 7, 2, 5:

    Alexandri filius natus ex Barsine,

    Just. 13, 2, 7; cf.:

    negantis (Domitii) quidquam ex se et Agrippinā nisi detestabile nasci potuisse,

    Suet. Ner. 6:

    quod ex nobis natos liberos appellamus, idcirco Cerere nati nominati sunt Liber et Libera,

    Cic. N. D. 2, 24, 62; cf.:

    convinces facile ex te esse natum, nam tui similis est probe,

    Ter. Heaut. 5, 4, 7:

    ex militibus Romanis et Hispanis mulieribus natos se memorantes,

    Liv. 43, 3, 2;

    very rarely with a designation of the father, and only with pronouns: ex hoc Domitius nascitur,

    Suet. Ner. 4 init.:

    Neoptolemus ex quo nata est Olympias,

    Just. 17, 3, 14:

    ex quo nasci nepotes deceat,

    Plin. Ep. 1, 14, 2:

    illum ex me natum,

    Val. Max. 5, 10 ext. 3; cf.:

    quod tibi filiolus vel filia nascitur ex me,

    Juv. 9, 83.—
    2.
    With de and abl.:

    de tigride natus,

    Ov. M. 9, 612; cf.:

    de stirpe dei nasci,

    id. ib. 11, 312:

    de pellice natus,

    id. ib. 4, 422:

    natus de muliere,

    Vulg. Job, 14, 1; 15, 14. —
    3.
    With abl. (so usually with proper names;

    and with general designations of parents, family, etc.): quos omnes Erebo et Nocte natos ferunt,

    Cic. N. D. 3, 17, 44:

    Hercules Jove natus,

    id. ib. 3, 16, 42:

    Nilo natus,

    id. ib. 3, 16, 42:

    nascetur Oedipus Lao,

    id. Fat. 13, 30:

    patre Marte,

    id. Rep. 2, 2, 4:

    Paulo,

    id. Off. 1, 33, 121:

    privignus Poppaeā natus,

    Suet. Ner. 55:

    Ascanius Creusā matre natus,

    Liv. 1, 3, 2: Junia, Vell. 2, 127, 4:

    amplissimā familiā nati adulescentes,

    Caes. B. G. 7, 37, 1:

    honestis parentibus,

    Quint. 1, 11, 85; Sen. Contr. 7, 21, 1:

    Mela quibus Gallio et Seneca parentibus natus,

    Tac. A. 16, 17:

    deus deo natus,

    Liv. 1, 16, 3:

    imperioso patre,

    id. 7, 4, 5; 9, 1, 12: Assaraco natus Capus, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 3, 35 (Ann. v. 31 Vahl.):

    patre certo nasci,

    Cic. Rosc. Am. 16, 46:

    Apolline natus,

    Ov. M. 15, 639: natus deā, son of a goddess, i. e. Achilles, id. M. 12, 86; so,

    natus deā,

    of Æneas, Verg. A. 1, 582:

    matre Musā natus,

    Cic. N. D. 3, 18, 45:

    nascetur pulcrā Trojanus origine Caesar,

    Verg. A. 1, 286.—
    4.
    With ab and abl.:

    generari et nasci a principibus,

    Tac. H. 1, 16:

    et qui nascentur ab illo,

    Verg. G. 1, 434.—
    5.
    In other constrr.:

    post homines natos,

    since men have lived, Cic. Phil. 11, 1, 1:

    post genus hominum natum,

    id. Balb. 10, 26:

    in miseriam nascimur,

    id. Tusc. 1, 5, 9:

    aves omnes in pedes nascuntur,

    with the feet foremost, Plin. 10, 53, 74, § 149:

    ad homines nascendos vim hujus numeri (septenarii) pertinere,

    to the formation of man in the womb, Gell. 3, 10, 7:

    homo nascitur ad laborem,

    i. e. it is his nature to suffer it, Vulg. Job, 5, 7.—
    B.
    Transf., to rise, take beginning, derive origin, spring forth, grow, be found: O fortunatam natam me consule Romam, Cic. ap. Quint. 11, 1, 24; and ap. Juv. 10, 122:

    humi nascentia fraga,

    Verg. E. 3, 92:

    cum nata fuerint folia,

    Vulg. Marc. 13, 28:

    nascitur ibi plumbum album in mediterraneis regionibus,

    is found, produced, Caes. B. G. 5, 12:

    onyx nascitur circa Thebas Aegyptias,

    Plin. 36, 8, 12, § 61:

    ex palude nascitur amnis,

    rises, id. 36, 26, 65, § 190:

    nascere, praeque diem veniens age, Lucifer, almum,

    rise, Verg. E. 8, 17:

    unde nigerrimus Auster Nascitur,

    id. G. 3, 278:

    nascens luna,

    Hor. C. 3, 23, 2; id. S. 2, 4, 30:

    nascentia templa,

    newly built, Mart. 6, 4, 3:

    Circaeis nata forent an Lucrinum ad saxum... ostrea,

    Juv. 4, 140.— To rise, be formed (of a hill):

    ab eo flumine collis nascebatur,

    Caes. B. G. 2, 18; cf.:

    nascitur altera moles,

    Sil. 3, 530. —
    II.
    Trop.
    A.
    To arise, spring forth, proceed from, be produced:

    scribes ad me, ut mihi nascatur epistulae argumentum,

    Cic. Fam. 16, 22, 2:

    nulla tam detestabilis pestis est, quae non homini ab homine nascatur,

    id. Off. 2, 5, 16:

    fateor ea me studiose secutum ex quibus vera gloria nasci posset,

    id. Fam. 15, 4, 13:

    facinus natum a cupiditate,

    id. Verr. 2, 2, 34, § 82; id. Font. 16, 37:

    visus ei dicitur draco... dicere quo illa loci nasceretur,

    id. Div. 2, 66, 135:

    strumae nascuntur maxime in cervice,

    Cels. 5, 28, 7; 7, 12, 1 fin.; 7, 6, 4 fin.:

    onychem in Arabiae tantum montibus nasci putavere,

    Plin. 36, 7, 12, § 59:

    frumenta nata sunt,

    Cic. Verr. 2, 3, 63, § 147:

    ex quo uno haec omnia nata et profecta esse concedit,

    id. Quint. 28, 85; id. Agr 2, 33, 90:

    profectio nata a timore defectionis,

    Caes. B. G. 7, 43:

    querelae verae nascuntur pectore ab imo,

    Cat. 64, 198:

    omnis obligatio vel ex contractu nascitur vel ex delicto,

    Gai. Inst. 3, 88 sq. —With ut:

    ex hoc nascitur ut,

    hence it follows that, Cic. Fin. 3, 19, 63; Sen. Ep. 74, 11.—
    B.
    Esp., of the spiritual renewal of a religious experience, to be regenerated, born again (eccl. Lat.):

    quod natum est ex spiritu, spiritus est,

    Vulg. Johan. 3, 6:

    nasci denuo,

    id. ib. 3, 7:

    natus ex Deo,

    id. 1 Johan. 3, 9, etc.—Hence, P. a.
    A.
    nascens, entis, arising, beginning, nascent, infant, immature:

    ante Periclem et Thucydidem, qui non nascentibus Athenis, sed jam adultis fuerunt, littera nulla est, etc.,

    Cic. Brut. 7, 27:

    eloquentiam pueris induunt adhuc nascentibus,

    Petr. 4:

    (vitulus) vexat nascenti robora cornu,

    Juv. 12, 9.—
    2.
    Subst.: nascentia, ĭum, n., organic bodies, esp. plants, Vitr. 5, 1, 3; 5, 8, 1.—
    B.
    nātus, a, um, P. a., born; hence,
    1.
    Subst.: nātus ( gnātus), i, m., a son; and nāta ( gnāta), ae, f. (dat. and abl. pl. natabus, where ambiguity is to be avoided, Plaut. ap. Prisc. p. 733 P.; Inscr. Orell. 7421; Phocas, p. 1707 P.; v. Neue, Formenl. 1, p. 29), a daughter; in plur.: nati (gnati), children, offspring:

    caritas, quae est inter natos et parentes,

    Cic. Lael. 8, 27:

    bellum prope inter parentes natosque,

    Liv. 1, 23, 1; cf. id. 5, 40, 3:

    cum pecore et gnatis,

    Hor. S. 2, 2, 115:

    et trepidae matres pressere ad pectora natos,

    Verg. A. 7, 518: mihi ausculta, nate, pueros jube cremarier, Enn. [p. 1188] ap. Non. 246, 11 (Trag. v. 329 Vahl.); Hor. S. 1, 3, 43:

    natam conlocare alicui,

    Plaut. Aul. Arg. 1, 15: o gnata, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 46 Vahl.):

    si quis gnatam pro mutā devovet agnā,

    Hor. S. 2, 3, 219; cf. id. ib. 2, 3, 199: Hectoris natum de muro jactarier, Enn. ap. Varr. L. L. 10, § 70 Müll. (Trag. v. 130 Vahl.); so, Nerei natae, id. ap. Prisc. p. 733 P. (Trag. v. 135 Vahl.):

    maxima natarum Priami,

    Verg. A. 1, 654; Ov. M. 13, 661.—Esp. in the phrase natus nemo, not a human being, nobody (Plautine for nemo mortalis):

    tamquam si natus nemo in aedibus habitet,

    Plaut. Most. 2, 1, 55 Lorenz ad loc.; id. ib. 2, 2, 20:

    nato nemini,

    id. Cas. 2, 4, 15; id. Ps. 1, 3, 63.—
    2.
    Adj.
    a.
    Natus alicui rei or ad aliquam rem, born, made, destined, designed, intended, produced by nature for any thing.
    (α).
    With dat. (class.):

    me credo huic esse natum rei, ferundis miseriis,

    Ter. Ad. 4, 2, 6:

    non sibi se soli natum meminerit, sed patriae, sed suis,

    Cic. Fin. 2, 14, 45:

    natus huic imperio,

    id. Cael. 24, 59:

    gurges atque helluo natus abdomini suo, non laudi atque gloriae,

    id. Pis. 17, 41:

    Judaei et Syri, nationes natae servituti,

    id. Prov. Cons. 5, 10. —
    (β).
    With ad (class.):

    vir ad omnia summa natus,

    Cic. Brut. 68, 239:

    natus ad haec tempora,

    id. Phil. 12, 4, 9:

    ad dicendum natus aptusque,

    id. de Or. 1, 22, 99:

    ad haudem et ad decus nati, suscepti, instituti sumus,

    id. Fin. 5, 22, 63:

    ad hoc unum natus,

    id. Or. 28, 99:

    ut ad cursum equus, ad arandum bos, ad indagandum canis, sic homo ad intellegendum et agendum natus est,

    id. Fin. 2, 13, 40:

    natus ad sacra Cithaeron,

    Ov. M. 2, 223:

    canor mulcendas natus ad aures,

    id. ib. 5, 561.—
    (γ).
    With inf. ( poet.):

    quid meruere boves, animal... natum tolerare labores,

    Ov. M. 15, 120: sentes tantummodo laedere natae, id. de Nuce, 113.—
    (δ).
    With in and acc. ( poet.):

    nati in usum laetitiae scyphi,

    Hor. C. 1, 27, 1; Ov. M. 14, 99; 15, 117.—
    (ε).
    With propter (rare):

    apros, animal propter convivia natum,

    Juv. 1, 141.—
    b.
    Formed or constituted by nature in any manner:

    alius ager bene natus, alius male,

    Varr. R. R. 1, 6, 1:

    sarmenta male nata,

    Col. 4, 24, 7:

    ita natus locus est,

    Liv. 9, 2:

    inculti versūs et male nati,

    Hor. Ep. 2, 1, 233.—
    (β).
    Pro re natā, or (ante- and post-class.) e re natā, under the present circumstances, according to the state of affairs, as matters are:

    ut in his pro re natā non incommode possint esse,

    Cic. Att. 7, 14, 3:

    Antonii colloquium cum heroibus nostris pro re natā non incommodum,

    id. ib. 14, 6, 1;

    7, 8, 2: e re natā melius fieri haud potuit, quam factum est,

    Ter. Ad. 3, 1, 8; App. M. 4, p. 143, 38.—
    c.
    With a specification of time, so old, of the age of, etc.:

    eques Romanus annos prope XC. natus,

    Cic. Verr. 2, 3, 25, § 62:

    annos natus unum et viginti,

    id. de Or. 3, 20, 74:

    cum annos ad quinquaginta natus esset,

    id. Clu. 40, 110:

    cum quinque et viginti natus annos dominatum occupavisset,

    id. Tusc. 5, 20, 57:

    Cato annos quinque et octoginta natus excessit e vitā,

    id. Brut. 20, 80; in inscr. ANNORVM NATVS, etc., Inscr. Mon. Scip. n. 7;

    Inscr. Marini Atti, p. 564.— Sometimes, in order to specify the age more exactly, major or minor, without or with quam, is added: annos nata est sedecim non major,

    Ter. Eun. 3, 3, 23:

    minor quinque et viginti annis natus,

    Nep. Han. 3, 2:

    minor triginta annis natus,

    Cic. Verr. 2, 2, 49, § 122:

    homo annos natus major quadraginta,

    over forty years old, Cic. Rosc. Am. 14, 49:

    Dionysius major annos sexaginta natus decessit,

    Nep. Reg. 2, 3:

    cum liberis majoribus quam quindecim annos natis,

    Liv. 45, 32, 3:

    minorem quam annos sex, majorem quam annos decem natam, negarunt capi fas esse,

    Gell. 1, 12, 1.—For major, minor, sometimes with plus, minus (ante-class.):

    plus triginta annis natus sim,

    Plaut. Men. 3, 1, 1:

    annos sexaginta natus es aut plus,

    Ter. Heaut. 1, 1, 11; cf.:

    non amplius novem annos natus,

    Nep. Han. 2, 3.— Act. collat. form: nasco, ĕre, to be born, etc.:

    ubi germen nascere coeperit,

    Cato, R. R. 151 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > nascor

См. также в других словарях:

  • The Last Puritan — The Last Puritan: A Memoir in the Form of a Novel was written by the American philosopher George Santayana. The novel is set largely in the fictional town of Great Falls, Connecticut; Boston; and England, in and around Oxford. It relates the life …   Wikipedia

  • MAN, THE NATURE OF — IN THE BIBLE Names of Man The idea of man is expressed in the Bible by a number of words that reflect various aspects of his nature. The following are the most important. ʾADAM: collective, men, human beings, also (in prose, with the article)… …   Encyclopedia of Judaism

  • The Decline of the West — Cover of Volume II, first edition, 1922 The Decline of the West (German: Der Untergang des Abendlandes), or The Downfall of the Occident, is a two volume work by Oswald Spengler, the first volume of which was published in the summer of 1918.… …   Wikipedia

  • List of Planet of the Apes characters — The Planet of the Apes franchise features many characters that appear in one or more works. Contents 1 Aldo 2 Armando 3 Governor Breck 3.1 Notes …   Wikipedia

  • List of characters in the Planet of the Apes films — The Planet of the Apes franchise features many characters that appear in one or more works. Contents 1 Aldo 2 Armando 3 Governor Breck 3.1 Notes …   Wikipedia

  • Spirit Journey Formation Anniversary — Infobox Television episode Title = Spirit Journey Formation Anniversary Series = Aqua Teen Hunger Force Caption = Zakk Wylde performs with robotic scorpions. Season = 2 Episode = 14 Airdate = October 19, 2003 Production = 216 Writer = Matt… …   Wikipedia

  • Battle of the Standard — Infobox Military Conflict conflict=Battle of the Standard caption=Battlefield monument at gbmapping|SE360977 date=22 August 1138 place= Cowton Moor near Northallerton in Yorkshire result=English victory combatant1=Kingdom of England… …   Wikipedia

  • Alexander the Great — This article is about the ancient king of Macedon. For other uses, see Alexander the Great (disambiguation). Alexander the Great Basileus of Macedon …   Wikipedia

  • Acts of the Apostles — • The fifth book of the New Testament Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Acts of the Apostles     Acts of the Apostles     † …   Catholic encyclopedia

  • List of Charmed characters — The triquetra symbol used frequently on Charmed to represent the Power of Three The following is a list of characters from the Charmed universe, including the Warner Bros. television series Charmed and its spin off material. The characters were… …   Wikipedia

  • Hindu mythological wars — The Wars of Hindu history depict great heroes and demons in battles filled with the force of celestial weapons and beings, religious mysticism, magic, and the supernatural. Overriding the battles is a deeper depiction of religion and fate.… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»